Bildi≡iniz gibi Internet ile ÷nⁿmⁿze bⁿyⁿk bir ileti■im potansiyeli geτti, bⁿtⁿn dⁿnyaya yay²lm²■ bir ileti■im a≡² sayesinde, mesafe tan²maks²z²n, h²zl² ileti■im kurma olana≡². ╟ok bⁿyⁿk bir potansiyel: Internet, ba■ka hiτbir ortamla k²yaslanamayacak ÷lτⁿde farkl², yeni bir medya. Benim ⁿzerinde durmak istedi≡im, Internet'in bilgi al²■veri■inde sundu≡u imkanlardan τok, Internet ile demokrasi aras²nda kurulan ÷zde■lik...
Bu konuda her ■eyden ÷nce, Internet'in tamamen serbest, ÷zgⁿr, sansⁿrsⁿz bir ileti■im ortam² oldu≡u s÷ylenir. Do≡rudur da: Bⁿyⁿk bir so≡uk sava■ projesinin beklenmedik τocu≡u olan Internet'in geli■im τizgisi, ■imdiye dek kurals²z, krals²z ve k²s²ts²z i■leyebilmesini sa≡lad². Ama bunun b÷yle sⁿrⁿp gidece≡ine dair iyimser bir kan²t yok elimizde. ▌ki ÷rnek: ABD'de τocuklar² zararl² etkilerden korumak, Tⁿrkiye'deyse devleti zararl² faaliyetlerden korumak amac²yla Internet ⁿzerindeki ileti■ime k²s²tlamalar getirilmeye τal²■²l²yor. Serbest bilgi al²■veri■i, hem siyasal ayg²tlar yani hⁿkⁿmetler, hem de firmalar yani sermaye taraf²ndan kontrol alt²na al²nmaya τal²■²l²yor. Internet'in ay²r²c² ÷zelliklerinden biri, bir merkeze sahip olmay²■², "g÷nⁿllⁿlⁿ≡e" dayal² bir mekanizma ile i■lemesiydi. Yak²n gelecekte, Internet'in bu g÷rⁿnⁿmⁿnⁿn h²zla de≡i■mesi beklenebilir: Bir yandan Internet'in ticarile■mesi onu ÷teki medyalara daha fazla yak²nla■t²racak, bir yandan da resmi k²s²tlamalar sansⁿrsⁿz ileti■imi k÷stekleyecek... ╟ⁿnkⁿ ■imdiye dek Internet'in h²zl² geli■imi, yasa koyucular² ve iktidarlar² haz²rl²ks²z yakalam²■t². Bilgi-i■lem ve elektroni≡in dⁿnyas²nda yasal dⁿzenlemelerin hep bir parτa geriden geldi≡i bilinir... Internet'in sundu≡u ÷zgⁿrlⁿk ufku iτin ikinci tehlike olan ticarile■me, herhangi bir yasal dⁿzenlemeye gerek olmadan zaten kendi ray²nda ilerliyor. Internet, reklamlar iτin halihaz²rda iyi bir medya. Reklamlar²n ÷tesinde, merkezi ve kutuplar² olmayan bir a≡²n yava■ yava■ bⁿyⁿk firmalar²n denetimine girmesi, kendi ba■²na Internet'in bugⁿnkⁿ yap²s²n² bozabilecek bir durum. Bunlar, Internet'in amorf yap²s²na y÷nelen d²■ tehditler. Ama Internet'in ÷zgⁿrlⁿk ve demokrasiyle ÷zde■ g÷rⁿlmesini safdillik haline getiren bir de 'Rockefeller sendromu' var: Biliyorsunuz, Internet'in bize sundu≡u en ÷nemli iki ■ey, ileti■imde sa≡lanan bⁿyⁿk h²z ve ortak ilgileri olan insanlar²n mesafeden ba≡²ms²z bir "cemaat" olu■turabilmeleri... Yani sanal cemaatler. ▌■te Internet ⁿzerindeki ileti■imi Rockefeller'in gazetesine benzeten ■ey de budur: Bu ileti■im ortam²nda bir kamunun, herkese aτ²k ortak bir paydan²n bulunmay²■², kullan²c²n²n sadece kendi ilgilerine, kendi isteklerine g÷re istedi≡i bilgileri al²p, istedi≡i tⁿr bilgi al²■veri■ine girebilmesi... Dolay²s²yla Internet'te s÷rf yapt²≡²n²zda "d²■ar²s²" ve "÷teki" yoktur asl²nda. Bu da, bildi≡imiz ÷zgⁿrlⁿk ve demokrasi kavramlar²yla bire bir ÷rtⁿ■en bir ■ey de≡il.
╟ⁿnkⁿ Star Trek hayranlar²n²n bulundu≡u bir grupta, zaten ÷nceden belirlenmi■ bir ortakl²k varsay²l²r, orada belirli bir y÷nden bana benzeyenlerle, sadece onlarla ili■ki kurar²m. T²pk² Rockefeller iτin haz²rlanm²■ gazete gibi: Katlan²lmas² gereken yabanc²lar, insan² ⁿzen k÷tⁿ haberler yok. Her ■ey hasta yata≡²ndaki milyarderin, ya da klavyesinin ba■²ndaki kullan²c²n²n seτimlerine g÷re belirlenmi■... Kendi iτine kapal², ba■kas²na tahammⁿlsⁿz bir dⁿnya. Bu nedenle, Internet ⁿzerinde olu■an sanal cemaatler "ifade ÷zgⁿrlⁿ≡ⁿ" aτ²s²ndan ÷nemsenebilirlerse de, demokrasi kⁿltⁿrⁿne yapt²klar² katk²lar tart²■²labilir. Farkl²l²≡²n, kar■²tl²≡²n olmad²≡², benzerli≡in, benzer ilgilerin odak noktas²nda durdu≡u bir "ileti■im cenneti"nde, dⁿnya sadece o ilgi alanlar²yla s²n²rlanm²■t²r. Peki, giderek yayg²nla■t²≡²nda bu durum, bir dⁿnyaya aτ²lma yerine iτe kapanmay² yo≡unla■t²rmayacak m²?
Art²k, "bilgi τa≡²" gibi yuvarlak ve anlams²z sloganlarla yetinmeyip, Internet'in olanaklar² ve gelecekteki konumu hakk²nda uzun uzad²ya kafa yormak gerekiyor. ╟ⁿnkⁿ her halⁿkarda Internet, giderek daha fazla say²da insan²n hayat²nda ÷nemli bir yer i■gal etmeye ba■layacak.